Wat zijn de basiskenmerken?

De letters A D H D staan voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder. In het Nederlands noemen we ADHD officieel: een aandachtstekortstoornis met of zonder hyperactiviteit. Onder aandachtstekort verstaan wij dat het betreffende kind problemen ondervindt zijn aandacht gedurende langere tijd ergens bij te houden.

ADHD is een naam voor een gedragsstoornis met de kenmerken:
aandacht- en concentratiestoornissen
impulsiviteit
hyperactiviteit

De letters ADHD staan volgens sommigen vooral voor: Alle Dagen Heel Druk. Dat klopt niet. Niet alle kinderen met ADHD zijn EVEN druk en ze zijn ook niet ALTIJD druk. Bovendien is het druk-zijn niet het enige probleem. Ook het onvermogen de aandacht te richten op één ding en dat een tijd vol te houden, is het kenmerk van ADHD. Kinderen met ADD, de niet drukke vorm van ADHD, hebben vooral hiermee problemen. De drie hierboven genoemde kenmerken moeten al vroeg (voor het 6e jaar) aanwezig zijn en niet het gevolg zijn van andere oorzaken zoals lichamelijke of geestelijke ziekten of zeer ongunstige omgevingsfactoren. Daarnaast moeten de kenmerken enerzijds al langer dan een half jaar bestaan en anderzijds in meerdere situaties voorkomen (dat wil zeggen dat het kind bijvoorbeeld thuis en op school verschijnselen moet hebben).

Het verwarrende is dat kinderen met ADHD niet ALTIJD druk zijn, en niet ALTIJD snel afgeleid. Ze kunnen zich vaak wel goed concentreren op spannende films, op computerspelletjes of op andere zaken die hen interesseren. Buitenstaanders zeggen soms wel: ze kunnen het wel als ze het maar willen. In andere gevallen kost het ze juist veel meer inspanning dan andere kinderen om hun aandacht bij dingen, die hen minder interesseren of niet leuk of boeiend vinden, te houden.

Wat zijn de symptomen?

Het beeld van ADHD verandert snel met de leeftijd. Bij jonge kinderen staan de gedragsproblemen met hyperactiviteit op de voorgrond. Bij schoolgaande kinderen zijn er problemen met taakgericht gedrag, waardoor de schoolprestaties afnemen, en zien we problemen in de omgang met leeftijdgenoten en met zaken als zelfbeeld en zelfvertrouwen.

Bij pubers zijn er vaak problemen met de contacten met leeftijdgenoten, is er een risico op overmatig gebruik van nicotine, alcohol en drugs en zien we bijvoorbeeld meer ongelukken in het verkeer. Op de jongvolwassen leeftijd worden problemen met werk en studie steeds duidelijker. De invloed van ouders, docenten en therapeuten op het gedrag neemt met het ouder worden af, terwijl jongeren met ADHD het nog lang niet redden zonder dagelijkse leiding en toezicht.

Hoe vaak komt het voor?

ADHD komt in alle landen en culturen voor. Gemiddeld worden er percentages van 3 tot 10% van de schoolgaande jeugd genoemd. In Nederland heeft de Gezondheidsraad zich uitgesproken over een percentage van 2-8% van de schoolgaande kinderen tot 14 jaar, waarbij 2% zeer ernstige symptomen heeft en het bij 3 tot 6% van de kinderen in lichtere mate voorkomt. Het is bekend dat ADHD vaker bij jongens dan bij meisjes voorkomt; geschat wordt twee tot vier keer zo vaak.